Adam tehlikeyi anlatabilmek için çekiçle telefonunu kırmıştı

Yazıma Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının BASIN ile ilgili maddesini anımsatarak başlamak istiyorum.

vodafon_içkale_19_şubat_2024

bodrum-sokak-haber-youtube-abone

Bursluluk-Bodrum-bahçeşehir-10 aralık 2024

Madde 28 – Basın hürdür, sansür edilemez. Basımevi kurmak izin alma ve mali teminat yatırma şartına bağlanamaz. (Mülga ikinci fıkra: 3/10/2001-4709/10 md.) Devlet, basın ve haber alma hürriyetlerini sağlayacak tedbirleri alır.

******

Instagram kapatıldı. Sırada facebook, Watsap, YouTube ve diğer sosyal medya kanalları olabilir mi? Türkiye’de sosyal medya hesaplarının kapatılmayacağının, ya da internetin yavaşlatılmayacağının bir garantisi var mı?

Yok elbette.

Hepimiz Instagram’ın neden kapatıldığını ve ne zaman açılacağını merak ediyoruz. Her kafadan bir ses çıkıyor. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, belki de Türkiye’nin en çok takip edilen sosyal medya uygulaması Instagram’a 2 Temmuz 2024 Cuma sabahı itibariyle erişim yasağı getirdi. Karar, katalog suçlar kapsamında birden fazla içerikle ilgili ihlal tespiti nedeniyle verildi. Engelin ne zaman kaldırılacağının ise içeriklerin kaldırılmasına bağlı olduğu belirtiliyor ve hala belirsizliğini koruyor.

******

Birçoğumuz unutmuşuzdur.

Tarih 12 Ekim 2022. Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda ‘sansür yasası teklifi’ görüşülüyordu.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda söz alan dönemin CHP Muğla Milletvekili Burak Erbay; “Eğer buradaki yasa Meclis’ten geçerse, bu telefon artık bu şekilde kırıp atabilirsiniz genç kardeşlerim. Kullanmanıza gerek kalmayacaktır…” diye haykırıyor ve akıllardan çıkmayacak bir eyleme imza atıyordu. Burak Erbay önce cep telefonunu çıkartıyor ve ardından da zarftan çıkardığı çekiç ile cep telefonunu parçalıyor ve cep telefonunu yere fırlatıyor.

Burak Erbay kürsüde şöyle konuşmuştu;

“Bu yasa gençleri çok ilgilendiriyor. Ben buradan 15-16-17 yaşında ve özellikle 2023’te Türkiye’nin kaderini belirleyecek, 18-19-20 yaşında ilk defa oy kullanacak kardeşlerime seslenmek istiyorum. İstediğiniz yere tatile gidemiyorsunuz, istediğiniz yemeği yiyemiyorsunuz, istediğini tableti, kıyafeti alamıyorsunuz. Mutsuzsunuz. Bunun sebebi AKP iktidarı ve peşine takılan MHP. Tek özgürlüğünüz var. Instagram, Youtube, Facebook var. Orada haberleşiyorsunuz. Bugün 12 Ekim. Eğer buradaki yasa Meclis’ten geçerse, bu telefon (elindeki çekiçle telefonu kırarak) artık bu şekilde kırıp atabilirsiniz genç kardeşlerim. Kullanmanıza gerek kalmayacaktır. Ama 2023 Haziran’da o genç kardeşlerim size gereken dersleri verecektir…”

Burak Erbay aslında o çekici hepimizin kafasına vurmuştu ama biz anlamadık. Ne olabilirki? Demiştik. Anımsadınız mı?

******

Peki neydi bu sansür yasası?

Aklımızda kalmasa da kayda geçsin diyerek sansür yasasını en dikkat çeken iki maddesini öne çıkartarak çok kısa bir şekilde özetleyelim;

Halk arasında “sansür yasası” olarak bilinen, basına ve sosyal medyaya yönelik yeni yaptırımlar içeren “Basın Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 13 Ekim 2022 tarihinde TBMM Genel Kurulunda kabul edilmişti. Daha sonrasında da AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından onaylandı. Yasa, Resmi Gazete’nin 18 Ekim 2022 tarihli sayısında yayınlandı. Yasanın, yasaklar ve sınırlamalar getiren yasa 18 Ekim 2022 tarihi itibarı ile yürürlüğe girerken, Basın İlan Kurumu ve ilanlarla ilgili düzenlemeler 1 Nisan 2023’te yürürlüğe girdi.

Yeni suç ihdas edildi ve hapis cezası geldi…

Toplam da kırk maddeden oluşan “sansür yasası”nın en çok tartışılan ve tepki çeken maddesi 29. Madde.

Neden mi?

Çünkü; Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) yeni bir suç tanımı yaparken, bu suçu işleyenlere de hapis cezası öngörülüyor.

29. madde şöyle: “Sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapisle cezalandırılacaktır.”

Bu maddeyle Türk Ceza Kanunu’na “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçu eklenecek.

Yasa teklifi görüşülürken AKP ve MHP milletvekilleri bazı maddelerde değişiklik yapılmasını istedi. Yapılan değişikliklerle kişisel bilgilerin “kurum” ile paylaşılmasına ilişkin yetkiler de genişletildi.

Sosyal ağ sağlayıcıları BTK’ya bilgi verecek…

Sosyal ağ sağlayıcıları, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) istediği bilgileri vermekle yükümlü olacak. Sosyal ağ sağlayıcıları “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçunun da içinde olduğu suçlarına konu internet içeriklerini oluşturan veya yayan faillere ulaşmak için gerekli olan bilgileri soruşturma aşamasında cumhuriyet savcısı, kovuşturma aşamasında yargılamanın yürütüldüğü mahkemeye vermek zorunda olacak. Bu bilgilerin verilmemesi durumunda yurtdışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcısının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranında daraltılabilecek. Bu daraltılma işlemi için Ankara Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurulacak ve daraltılma kararı verilmesi halinde BTK harekete geçecek ve ilgili içerik dört saat içinde kaldırılmazsa bant genişliği daraltılacak…

Sondan bir önce altı kalınca çizilecek bir not: İnstagram’ın kapanması ile Günlük kayıp 1,9 milyar TL. Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Emre Ekmekçi, Instagram’ın kapatılmasının e-ticarette neden olacağı kaybın 1,9 milyar TL olduğu söyledi. Pekiiii dış mihraklar diye adlandırdığımız bizim oğlan Elon Musk buna izin verir mi?

Vermeeeeez. Kapatanlardan bu 1.9 milyar doları alır mı?

Alıııııır…

Karşılığında bir anlaşma olur mu?

Oluuuuuur….

Yazımızın sonunda yineleyelim;

Madde 28 – Basın hürdür, sansür edilemez. Basımevi kurmak izin alma ve mali teminat yatırma şartına bağlanamaz. (Mülga ikinci fıkra: 3/10/2001-4709/10 md.) Devlet, basın ve haber alma hürriyetlerini sağlayacak tedbirleri alır.